Όσα σκοτώνουν τη δημιουργικότητα…

Όσα σκοτώνουν τη δημιουργικότητα…

Τα παιδιά γεννιούνται με έμφυτη τη δημιουργικότητα! Είναι αυτή που χάνουν –δυστυχώς- μετά τις πρώτες τάξεις του σχολείου… Τα παγκόσμια στατιστικά δείχνουν ότι, καθώς, σε κάθε επόμενη γενιά, η ευφυΐα των παιδιών αυξάνεται, η δημιουργικότητα μειώνεται. Πιθανότατα γιατί επιχειρούμε να την «ελέγξουμε». Πιθανότατα γιατί στρεφόμαστε σε προδιαγεγραμμένα και «φιξαρισμένα μοντέλα δημιουργικότητας» για τα παιδιά μας και γιατί δεν τους αφήνουμε τον χώρο και το χρόνο να πειραματιστούν, με οδηγό τη δική τους φαντασία και έμπνευση. «Το να προγραμματίζεις μια σειρά από καλλιτεχνικές δραστηριότητες για το παιδί σου, δε λειτουργεί. Δε λειτουργεί το να «σπρώχνεις» ή να «εμπλουτίζεις» τη δημιουργική παραγωγή του παιδιού», γράφει ο Kim John Payne, στο βιβλίο του «γονείς Απλά!». «Η δική σου οπτική για τη «δημιουργικότητα» μπορεί να μην είναι ίδια με τη δική του. Η δική του δημιουργικότητα, όπως και η ταυτότητά του, εξελίσσονται»... Η ισπανίδα Nuria Pérez Paredes, σε ένα πρόσφατο άρθρο της στην ιστοσελίδα Playful Learning συνοψίζει τις τέσσερις σύγχρονες τάσεις που σκοτώνουν τη δημιουργικότητα των παιδιών (αποδεδειγμένα και σίγουρα): Ανταμοιβή Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι οι ανταμοιβές κάθε είδους βάζουν εμπόδια στη φαντασία και στην εξερευνητική διάθεση των παιδιών. Το παιδί θα καταβάλει όση προσπάθεια απαιτείται για να κερδίσει την ανταμοιβή. Δεν θα πιεστεί περισσότερο. Τα βραβεία και τα αυτοκόλλητα μειώνουν την εγγενή ευχαρίστηση που φέρνει η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες. Αυτό που θέλουμε είναι παιδιά με κίνητρο, αφοσιωμένα στη δημιουργική τους δουλειά και όχι παιδιά που τα τετράδια και τα μπλοκ τους είναι γεμάτα αστεράκια. Επισκίαση Το να στέκεται ένας ενήλικας πάντα δίπλα στο παιδί και να «διαχειρίζεται» το πώς δουλεύει, προκαλεί σημαντικές βλάβες στη δημιουργικότητά του! Αν τα παιδιά είναι διαρκώς υπό επιτήρηση και διαρκώς δέχονται οδηγίες και συμβουλές, δεν θα τολμήσουν ποτέ να ρισκάρουν. Δεν θα έχουν ποτέ την εμπειρία του να κάνουν λάθη και να μάθουν μέσα από αυτά. Περιορισμένες επιλογές Βάζουμε τα παιδιά μας μέσα σε ένα σύστημα που τα διδάσκει ότι «υπάρχει μόνο μια σωστή απάντηση». Τα περισσότερα παιχνίδια έχουν πολύ συγκεκριμένες οδηγίες και σπάνια τα παιδιά έχουν επιλογή στο πώς θα παίξουν. Κι όμως, το να έχεις και να επεξεργάζεσαι πολλές επιλογές και εναλλακτικές είναι η αφετηρία για την ανάπτυξη της πολύπλευρης σκέψης. Τα δημιουργικά παιδιά αισθάνονται ελεύθερα να προτείνουν εναλλακτικές λύσεις, έχουν περιέργεια και ενθουσιασμό να ανακαλύψουν νέα μονοπάτια. Φορτωμένο πρόγραμμα Οργανωμένες δραστηριότητες, καλλιτεχνικά εργαστήρια, συναντήσεις για παιχνίδι και υπερφορτωμένες ατζέντες ήδη από την ηλικία των 3 ή 4 ετών… Τα παιδιά είναι τόσο φορτωμένα με δραστηριότητες, τόσο πολυάσχολα που δεν υπάρχει  χρόνος για το πιο σημαντικό και καθοριστικό κίνητρο για τη δημιουργικότητα τους: τηβαρεμάρα! Η βαρεμάρα τροφοδοτεί τη φαντασία και η φαντασία δίνει τροφή σε νέες ιδέες και στη δημιουργικότητα. Πολύ συχνά εμείς οι ενήλικες λέμε «έχω μεγάλη ανάγκη να καθίσω, χωρίς να κάνω τίποτα», όμως σπάνια το επιτρέπουμε αυτό στα παιδιά. Κι όμως, είναι σε αυτές τις στιγμές που δεν κάνουμε «τίποτα» που το μυαλό μας γεννά τις πιο δημιουργικές, τις πιο καλές ιδέες! Όπως αναφέρει ο Kim John Payne στο βιβλίο του «γονείς Απλά!», «τόσο τα πάρα πολλά παιχνίδια, όσο και οι πάρα πολλές οργανωμένες δραστηριότητες,  μπορεί να καταπνίξουν τη δημιουργικότητα, να περιορίσουν την ικανότητα του παιδιού να κατευθύνει το ίδιο τον εαυτό του, να γεμίσει το χρόνο του, να βρει και να ακολουθήσει το δικό του μονοπάτι». Η δημιουργικότητα ανθίζει όταν γύρω υπάρχει χαρά! Αυτό που έχει σημασία είναι η ευχαρίστηση, όχι η τελειότητα. Χρειάζεται να βοηθήσουμε τα παιδιά να ξεφύγουν από το «κυνήγι της τελειότητας» και να βουτήξουν στην εξερεύνηση, να ρισκάρουν, να πειραματιστούν, να κάνουν λάθη, να αισθανθούν ελεύθερα να εκφράσουν τις πιο γνήσιες, υπέροχες ιδέες τους!